Chia Sẻ Kinh Nghiệm Dành Cho Người Mới Chơi Lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
1 – CHỌN LAN ĐỂ CHƠI
Mới chơi, theo mình chọn lan rừng là phù hợp nhất và cũng đẹp nhất; lan rừng có nhiều loại, có loại dễ thuần, có loại khó thuần, có loại gần như không thể thuần, có loại hợp khí hậu vùng này, có loại hợp khí hậu vùng khác, nên tuỳ vào sở thích, vào điều kiện khí hậu mà chơi.
Lan rừng có 4 nhóm chính:
+ Thân thòng: Giả hạc – phi điệp, trầm, long tu, u lồi, kèn, hạc vỹ…
+ Đơn thân: Giáng hương, quế, nhạn, tam bảo sắc, đai châu, cáo, sóc, hải yến…
+ Địa lan.
+ Hài.
Theo mình có 3 loai nên trồng nhất đó là Phi điệp (giả hạc), Đai Châu (nghinh xuân, ngọc điểm) và Quế; vì chúng dễ trồng, dễ chăm sóc, hoa lại đẹp, thơm, riêng Đai châu nở vào Tết cổ truyền nên càng quý.
2 – PHI ĐIỆP – GIẢ HẠC
ĐẶC ĐIỂM
+ Thứ nhất, nó dễ trồng, phù hợp với mọi vùng miền, từ miền bắc, núi cao khí lạnh, đến miền nam mưa nhiều, miền trung khô nóng, vùng biển mặn mòi đến tây nguyên nắng gió, đều trồng và ra hoa được.
+ Thứ hai, hoa đẹp, màu hoa đa dạng từ tím đến hồng nhạt, trắng. Hiện nay, loại 5 cánh trắng và trắng tuyền là loại đặc biệt được ưa chuộng; nhưng mình vẫn thích màu tím đậm hơn. Hình dạng hoa cũng có nhiều hình dáng khác nhau như cánh cong hay cụp; kích cỡ to hay nhỏ, môi hoa hình bầu hay nhọn… Mới chơi chúng ta sẽ tìm hiểu dần về mặt hoa.
+ Thứ ba, hoa phi điệp rất thơm, mùi thơm quyến rũ mà ai thưởng rồi sẽ không quên, gần như hương Trầm, cũng tương tự lan Trầm. Một giò phi điệp nở sẽ thơm cả khu vườn, đem vào nhà treo thì tuyệt.
+ Thứ tư, hoa bền, nhà mình có cây gần một tháng mới tàn.
+ Thứ năm, ít sâu bệnh, thối nhũn.
+ Thứ sáu, phi điệp đa dạng về vùng miền xuất xứ như Hoà bình, Thái nguyên, Phú thọ, Cao bằng, Lạng sơn, Cát bà, Thái nguyên, Ninh bình, Phong nha, Daklay, Chumoray, Hòn hèo, Di linh… Mỗi nơi có đặc sắc riêng về màu và kết cấu hoa. Do vậy, nó được giới chơi lan thích thú sưu tầm vùng miền.
+ Thứ bảy, về giá cả, hiện nay phi điệp nói riêng trong rừng tự nhiên bị khai thác cạn kiệt; nhu cầu chơi lại cao, nên giá phi điệp đang đẩy lên khá cao.
+ Thứ tám, dễ nhân giống.
THỜI ĐIỂM GHÉP
+ Lan thân thòng thường ra mầm mới, ra hoa vào mùa xuân; mùa hè tiếp tục phát triển đến cuối thu thì bắt đầu xuống lá, thắt ngọn (ngọn thắt mập lại, lá vàng và rụng dần đến hết, vài trường hợp, giống có thể còn lá xanh); mùa đông là mùa nghỉ và mùa xuân lại chu kỳ mới, cây sẽ ra hoa ở thân đã rụng lá (chỉ ra một năm, năm sau sẽ thành thân già).
+ Như vậy, chúng ta nên ghép mùa đông là thuận lợi và phù hợp nhất. Sau mùa đông cây nghỉ, dinh dưỡng đã tích đủ chờ mùa xuân ấm áp là nảy mầm, mọc rễ và bung hoa.
CHỌN GIỐNG
+ Kinh nghiệm cho người mới chơi lan là các bác nên mua lan rừng đã trưởng thành vì dễ trồng, dễ sống, cây khỏe, được chơi hoa ngay năm đầu .
+ Cũng có thể mua kie (cây con mọc từ thân già) về trồng; nhưng phải chờ vài mùa mới có hoa ngắm.
+ Về loại mua, các bác có thể chơi sưu tầm vùng miền hoặc chơi theo mặt hoa; thân lá (thân dài, mập nù, đua ngọn, càng tím càng đẹp, lá mít, lá nhựa, lá xếp…)
GIÁ THỂ TRỒNG
+ Giá thể là chỗ cho lan bám vào phát triển như ngôi nhà của chúng ta vậy.
+ Có cây sống để ghép vào thì tuyệt vời; hoặc ghép lên gỗ khô như nhãn, vải, vú sữa; hay nghệ thuật hơn thì ghép lũa; ngoài ra có thể trồng phi điệp trong chậu (nhựa, đất nung, gỗ) với giá thể như dớn, vỏ thông… Miễn là đáp ứng tiêu chí, giữ ẩm tốt, thoát nước nhanh, bền.
GHÉP LAN
+ Dụng cụ cần thêm: Súng bắn ghim sẽ giúp việc ghép lan nhàn hơn; dây buộc không bị gỉ như dây nhôm mạ đồng, dây cao su, dây kẽm bọc nhựa mềm,…
+ Đối với lan mùa đã rụng lá: Khi mua bạn nên chọn thân mập, đã thắt ngọn, nhiều thân tơ (thân hoa); để ý thân già xem mùa hoa trước nở từ đâu để ta có thể đánh giá được độ sai hoa của cây; kinh nghiệm thân càng tím thì hoa càng tím.
+ Trước khi ghép, với thân khô ta cắt rễ gọn gàng, còn lại khoảng 2-3 cm; cứ mạnh tay, vì rễ này nếu để sẽ chết thôi; còn với thân tười thì các bác để lại, để sau này cung cấp dinh dưỡng nuôi mầm, cây non.
+ Sau khi cắt tỉa, bắt tay vào ghép thôi.
+ Ghép lên cây tươi (trừ Xoan, Bạch Dàn, Gỗ Dầu): Đặt sao cho ngọn quay xuống đất; áp rễ vào thân cây, thân tơ hướng ra ngoài ( khi hoa nở sẽ khoe hoa, thân non mọc ra bên ngoài thuận hướng. Dùng dây cố định phần gốc, chú ý tránh lấp mắt ngủ.
+ Ghép lên gỗ khô: Đây là kiểu ghép phổ biến nhất. Có 3 hình thức là gỗ tròn, thớt gỗ miếng, và đẳng cấp nhất là lũa.
Ta bắt đầu với gỗ tròn, bác nào có nướcc vôi trong ngâm 1 ngày rồi ngâm sang nước sạch 1 ngày vớt lên là xong, đây là kinh nghiệm riêng tôi. Gỗ tròn có 2 kiểu ghép: Ghép đứng lan xoè như váy múa ba lê hoặc ghép ngang kiểu rèm che. Với thớt gỗ, chỉ nên ghép vào 1 mặt gỗ cho dễ điều chỉnh hướng đón ánh sáng. Còn ghép lũa, đây là vấn đề sáng tạo của mỗi bạn, tuỳ thế lũa mà ghép cho thẩm mỹ.
+ Ghép dớn phổ thông như nhà vườn hay làm, có 2 loại là dớn bảng và dớn chậu; với dớn bảng thì bạn ghép như thớt gỗ; với dớn chậu trồng cho khóm lan thẳng đứng hoặc xoè ngang.
+ Trồng trên chậu gỗ, đất, nhựa có thể trồng 3 tư thế ( thẳng, ngang và thòng); cố định lan vào chậu trước khi cho giá thể vào; chú ý gốc lan cần hở nhé đừng lấp kín rễ và gốc bị bí gốc, thối rễ.
NƠI TREO LAN
+ Nếu các bác có ít lan thì treo vào tán cây xanh là tốt nhất, hoặc tận dung mái hiên, góc sân…Các bác muốn trồng nhiều thì đầu tư giàn lan
+ Điều kiện để chọn nơi treo lan: Tránh nắng trực tiếp, nếu làm giàn phải có lưới che; đủ nắng lan mới khoẻ mạnh, sai hoa; đủ ẩm và thoáng gió.
+ Có người nói lan phi điệp không ưa nắng hướng tây nhưng thực tế nếu nắng xiên từ 5h trở đi thì lại tốt, lưới che là tốt nhất phòng nắng chiếu xiên trực tiếp trước 4h.
CHĂM SÓC
+ Đây mới là nội dung quan trọng chúng ta cần nhất.
+ Như vậy, sau khi chúng ta đã ghép lan vào mùa đông xong, ta chỉ cần chăm sóc đơn giản là treo chỗ mát, tưới phun sương tuần 1-2 lần (lưu ý tùy vào thời tiết nữa nhé) cho thân khỏi teo tóp sẽ ảnh hưởng số lượng và chất lượng hoa sau này. Khi trời quá hanh thì có thể cách ngày tưới một ngày (đối với miền Bắc). Các bác muốn nhân giống thì tưới thường xuyên hờn để lan ra kie. Thời gian ngủ là khoảng thời gian thử thách sự kiên trì và đam mê của các bác nhất.
+ Có bác hỏi mùa này có bón phân gì không? Câu trả lời là không kể cả giò ghép mới cũng như đã thuần vì lúc này cây vào giai đoạn ngủ, như chúng ta ngủ ăn sao được.
+ Điều mình cần lưu ý tiếp theo là tránh treo chỗ gió lùa quá mạnh sẽ làm cây nhanh mất nước, thân hoa sẽ bị teo tóp.
+ Kinh nghiệm cho người mới chơi lan là đối với giò đã thuần thì có thể gặp trường hợp cây trút lá không đều, ta nên can thiệp bằng cách cắt cắt 2/3 lá cho phần còn lại tự rụng, hoạc bẻ gập 2/3 lá cũng dc, để tập trung dinh dưỡng vào thân, cho hoa ra sai, đều và đẹp,
Các bác nên tham khảo thêm bài Cắt nước kích hoa
+ Vào mùa xuân miền Bắc thường mưa nhiều, trời nồm ẩm ướt rất khó chịu với chúng ta nhưng lại là điều kiện rất thuận lợi để cho lan phi điệp nảy mầm chồi. Với các giò chưa ra chồi thì các bác có thể pha loãng phun Atonik, B1 để kích thích (1 tuần/ lần).
ÁNH SÁNG
+ Như đã nói, lan phi điệp phải đủ sáng cây mới khỏe, ra hoa… Nên thường xuyên để ý, nếu lá xanh thẫm, thân nhỏ vươn dài, mọc loằng ngoằng là thiếu sáng.
+ Ngược lại, nếu lá màu cỏ úa, đầu lá khô héo, vàng, thân tóp là nắng quá.
+ Đặc biệt lưu ý tránh ánh nắng gắt khi bạn vừa tưới hay vừa mưa xong nắng bừng nên, cây rất dễ bị thối nhũn mầm (miền Bắc hay bị vào tháng 7-8 âm lịch).
TƯỚI NƯỚC
+ Đây là công việc hàng ngày, cũng là khoảng thời gian thư giãn khi vừa tưới lan vừa ngắm nghía từng cái lá, cái mầm cái rễ, cái rễ…
+ Lan hấp thụ nước qua bộ rễ, thân và lá; lá lan còn hút hơi ẩm trong không khí.
+ Nếu được thì tưới phi điệp bằng nước giếng, nước sông suối đã lọc là ổn nhất, không bị hoá chất, chứa khoáng chất. Các bác cũng có thể tận dụng nước chảy từ điều hoà, vì nó chính là hơi ẩm trong tự nhiên.
+ Vấn đền có nên dùng nước vo gạo tưới lan hay không cũng là chủ đề tranh luận nhiều trên các diễn đàn lan. Chúng chứa nhiều dinh dưỡng và khoáng chất tốt, tuy nhiên đi kèm với đó lại là vấn đề vi khuẩn, nấm bệnh phát sinh.
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan, các bác tham khảo bài viết này: Phân bón cho lan có sẵn tại nhà
+ Nguyên tắc tưới: Giá thể khô mới tưới
Các bác tham khảo thêm bài: Tưới lan đúng cách
….
Nguồn: Toan Duc Nguyen
(Bài viết đã được cắt ghép ngắn gọn hơn)
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Kinh nghiệm cho người mới chơi lan
Xem thêm: Kinh nghiệm chơi lan
Fanpage: Lan Việt
Kênh Youtube: Lan Việt