Nhiều bạn chơi lan luôn gặp tình trạng lá bị úng, nổi đốm đen hay thối nhũn mà không hiểu vì sao. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đó chính là độ ẩm. Và nước tưới là một trong những nguyên nhân làm thay đổi độ ẩm môi trường, giá thể trồng lan. Trong bài viết hôm nay, Namix sẽ hướng dẫn cách tưới nước cho lan hiệu quả.
Kinh nghiệm tưới nước cho lan
Chế độ nước tưới là một trong những kỹ thuật quan trọng khi trồng và chăm sóc cho lan. Tưới nước không đúng cách là một trong những nguyên nhân thường gặp làm cho cây chết. Hoa lan không giống như những cây trồng khác, tưới theo chu kì hay theo nhịp độ tưới đều đều hàng ngày. Đối với lan bạn cần quan sát thời tiết, tình trạng cây và đo độ ẩm môi trường.
Chăm sóc lan cần tuân thủ quy tắc tưới nước đúng cách, nhiều nhà vườn truyền tai nhau quy tắc “2 ướt 1 khô”. Chỉ khi nào, giá thể trồng lan khô mới tưới nước, không để giá thể ẩm ướt trong thời gian dài.
Các dòng lan rừng, nếu môi trường độ ẩm cao có thể không tưới nước cho cây 1 tháng nhưng cây vẫn phát triển tốt. Một số dòng lan khác để trong môi trường độ ẩm thấp thì thì không tưới nước trong 1 tháng thì chậm hoặc ngừng sinh trưởng.
Cách tưới nước cho lan đúng là khi trời hanh khô, mất nước nhanh, các dòng rễ gió như đai châu, giá thể giữ nước kém thì nên tưới 2 ngày/lần. Lúc 7 giờ sáng để rửa muối, sương; lần 2 từ 3 – 4 giờ chiều để làm mát (không tưới nước khi mặt trời lặn).
pH nước tưới nằm ở mức 5,5 – 6,8, nồng độ muối hòa tan dưới 500ppm. Sử dụng nước máy để tưới cây có thể làm cháy lá, do có clo.
Dưới 10oC, bạn không nên tưới nước cho lan. Quan sát hình thái của thân sẽ giúp bạn nhận diện được cây thừa nước hay thiếu nước. Phần giữa thân phình to ra là cây đã hấp thụ được đủ dinh dưỡng chất khoáng để nuôi hoa. Nếu thân cây teo tóp, lá rũ ngả vàng hay xanh nhạt là cây đang thiếu nước (phân biệt với mùa rụng lá đối với một số giống lan).
Xem thêm: Cách thay chậu cho lan đai châu giống
Yếu tố ảnh hưởng đến cách tưới nước cho lan
Tần suất tưới và lượng nước tưới cho lan phụ thuộc vào các yếu tố:
- Thời điểm trong năm (mùa nắng hay mưa, nhiệt độ cao hay thấp)
- Lan trồng trong mát hay ngoài nắng, ít gió hay nhiều gió
- Lan trồng chậu hay ghép trên cây
- Chất liệu, giá thể trồng lan (đá pumice, than, gỗ dừa, vỏ thông,…)
- Tuổi lan, giai đoạn sinh trưởng
- Giống lan. Chẳng hạn lan Cattleya yêu cầu chậu trồng thật khô mới tưới nước, còn lan Paphiopedilum – lan hài đòi hỏi chậu trồng phải luôn ẩm ướt.
Hướng dẫn chi tiết cách tưới nước cho hoa lan
Cách tưới nước cho lan đúng cách như sau:
- Tưới nước cho lan khi giá thể trồng bắt đầu khô, đa số các dòng lan đều cần lượng nước tương đối ít.
- Tưới ít nước nhưng nhiều lần đối với lan ghép gỗ, giá thể lan khô
- Muốn rửa muối có trong giá thể trồng lân ngày thì cần tưới đẫm nước
- Tưới ít nước, nhiều lần để toàn bộ giá thể trong chậu đều được cấp ẩm
- Nhúng cả chậu vào nước ngang với cây trong vài phút giúp giá thể thấm đều, rửa trứng sâu bọ, côn trùng
- Không tưới nước khi trời nắng gắt
- Tưới sau thay chậu 2 – 3 tuần, không tưới cũng là một cách kích thích rễ mau ra
- Thời gian tưới nước cho lan tốt là sáng sớm, chiều 2 – 4 giờ
- Sau khi tưới, nếu không thấy nước thoát ra thì có thể bạn tưới chưa đủ, hoặc giá thể bị bí. Bạn cần kiểm tra ngay
- Nên tưới lan bằng vòi phun xương, đặc biệt là khi cây đang ra hoa. Đọng nước trong hoa sẽ làm cho hoa thối, mau rụng, nhanh tàn. Tưới bằng vòi xịt mạnh sẽ làm dập hoa, lá, văng giá thể ra ngoài.
- Có thể đặt lan lên khay nước để hút ẩm
Điều chỉnh lượng nước tưới hoa lan theo mùa
Cách tưới nước cho lan phù hợp cần điều chỉnh lượng nước tưới hoa lan theo mùa. Nhìn chung, chỉ nên tưới nước cho lan vào mùa hè, lúc cây đang ra rễ nhiều và mạnh. Nhiệp độ tưới 3 – 4 ngày một lần. Các giống lan Cymbidium, Paphiopedilum, Odontoglossum, Miltonia thì 2 ngày tưới 1 lần vì yêu cầu độ ẩm giá thể cao hơn. Mùa đông, độ ẩm không khí cao, nên hạn chế tưới nước cho lan.
Mùa thu, cây ngừng tăng trưởng, giảm lượng nước tưới còn 1 tuần / lần. Mùa đông tưới 10 – 15 ngày / lần, thậm chí 1 tháng tưới 1 lần.
Thời gian tưới lan trong ngày
Thời gian tưới hoa lan phụ thuộc vào mùa, nhiệt độ, độ ẩm của tiểu khí hậu, mưa nắng,… cũng như kinh nghiệm riêng của từng người.
Đối với hệ thống béc phun thì tần suất tưới sẽ là 20 – 25 phút/lần, tần suất này có thể áp dụng cho nhiều loại lan. Mùa hè, nhiệt độ môi trường cao bạn tăng số lần tưới mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng 7 – 8 giờ và chiều 2 – 4 giờ. Tránh tưới buổi trưa nắng gắt sẽ làm tăng sự bốc thoát hơi nước, cháy lá. Nếu mùa thu và mùa xuân thời tiết mát mẻ hơn bạn nên tưới vào buổi trưa, còn mùa rét thường tưới vào lúc 10h sáng.
Thông thường độ ẩm vào lúc sáng sớm và chiều tối tương đối cao, nhưng giữa trưa lại thấp. Do đó cần tạo ra độ ẩm tương đối trong ngày, nếu tưới hai lần trong này bạn nên tưới lan vào lúc 9h sáng và 3h chiều, còn nếu tưới một lần thì nên tưới vào lúc 10h sáng hàng ngày.
Những cây lan trồng ghép trên thân cây, có thể ngâm cả lan lẫn thân cây vào nước chừng 15 phút để nước ngấm vào thân cây, dự trữ cho lan. Thực hiện mỗi tuần 1 lần và thay nước thường xuyên để đảm bảo cây không bị nhiễm bệnh.
Xem thêm: Đá bọt trồng lan phi điệp
Lượng nước tưới hoa lan bao nhiêu là đủ
Lượng nước tưới phụ thuộc vào độ ẩm của giá thể, kích thước chậu và nhu cầu của cây. Lượng nước tưới sẽ tương đương với chậu cây, ví dụ chậu 2 lít cần tưới 2 lít nước. Tưới cho thật đẫm và không nên tưới mỗi ngày một ít.
Tưới quá nhiều nước hay ít nước đều không tốt cho hoa lan. Thừa nước, rễ luôn trong tình trạng ướt, khó có thể hút được dưỡng chất để nuôi cây, khiến lá ngả màu vàng, thân còi cọc, yếu ớt. Ngược lại, thiếu nước khiến rễ bị khô, chuyển sang màu xám trắng, không đủ sức để chống đỡ cho cây.Sau số lần tưới, tiếp đến là lượng nước tưới. Vào mùa hè, có thể tưới thật sũng, thật đẫm để nước có thể ngấm vào chất trồng, đồng thời rửa trôi các chất muối có trong nước mưa hay phân bón. Đến mùa thu, có thể pha Epson Salt với nước để tưới cho lan.
Tưới bằng nước gì?
Có nhiều loại nước như nước lọc, nước máy, nước mưa, nước giếng, nước trong ao, hồ, sông, suối,… Trong đó cách tưới nước cho lan tốt nhất là sử dụng nước lọc Reverse Osmosis (ROS) hay nước cất (Distilled). Tuy nhiên, cách tưới này khá tốn kém, phù hợp với người chơi số lượng ít tại nhà. Nhà vườn họ thường dùng nước giếng khoan đạt tiêu chuẩn để tưới cho lan.Đối với nước máy, nước giếng hay nước ao hồ, vẫn có thể sử dụng để tưới lan nếu chỉ số cặn dưới 300ppm (Part per million), pH từ 4.0 – 8.0. Không dùng nước nhiễm mặn, nhiễm phèn hay nước hồ bơi để tưới lan.
Một số giống lan buộc phải sử dụng nước lọc, nước tinh khiết để tưới lan như Disa, Draculla, Masdevalia,…
Chú ý cây lan trong giai đoạn cắt nước
Thời điểm cắt nước bạn cần kiểm tra thường xuyên các đốt của lá, nếu thấy đốt lá ở phần giữa thân cây bị phình to ra thì lúc này cây đã hấp thụ đủ dinh dưỡng cũng như khoáng chất để nuôi hoa. Khi thân giữa phình to thì bắt đầu giảm nước dần.
Đến khi thấy lan vàng 3 – 4 gốc lá thì chúng ta cắt nước và ngừng bón phân cho cây hoàn toàn. Chỉ thỉnh thoảng tưới cho giá thể tránh tình trạng giá thể không bị khô và cây không bị khô rễ (tần suất tưới là 1 tuần 1 lần vào gốc cây).
Nếu để các đốt ngọn phình ra thì mới cắt nước cây. Kiểm tra giá thể không để khô quá hỏng rễ và teo cây. Tránh để cây vượt quá độ ẩm tránh tình trạng cây bị thối rễ.
Trường hợp thân cây bị tóp chỉ cần phun sương ẩm vào gốc 1 tuần 1 lần, tránh tưới giả hành mục đích chính là tránh tóp thân. Nêu thân vẫn căng mập thì không cần.
Làm sao để biết cây hoa lan thừa nước hay thiếu nước
Rễ của hoa lan có một lớp velamen (nhìn giống như giấy) bao bọc. Khi mới tưới lớp này sẽ có màu xanh lục hoặc lốm đốm. Lúc khô lớp này sẽ có màu trắng hoặc bạc.
Lan thiếu nước sẽ có một số biểu hiện sau:
- Kiểm tra giá thể trồng, sờ tay vào thấy khô ráp, không mát
- Khi nâng chậu lên thấy chậu nhẹ, giá thể dễ rung, rời rạc
- Lá héo, thân tóp, giả hành nhăn nheo
- Kiểm tra độ ẩm bằng ẩm kế
Lan thừa nước:
- Lá vàng, rũ xuống, mọng nước
- Giả hành bị thâm đen, mọng nước màu vàng, có mùi hôi, dần trời thành nầu rồi xốp.
Điều chỉnh độ ẩm cho lan qua giá thể trồng
Giá thể trồng lan là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lượng nước tưới cho cây. Bạn dựa vào đặc tính của các loại giá thể trồng lan để điều chỉnh lượng nước tưới hoặc có cách tưới nước cho lan hợp lý.
- Vỏ dừa miếng: giữ nước, giữ ẩm
- Vỏ thông: giữ ẩm, thông thoáng, size càng bé khả năng giữ ẩm càng cao
- Dớn, rêu rừng: giữ nước, ẩm tốt
- Đá bọt – pumice: thông thoáng, thoáng nước tốt, dự trữ không khí cho giá thể. Size 10-20 mm: Trồng hoa lan và lót đáy chậu hoa. Đá Pumice rất thoáng khí và thoát nước tốt giúp cải thiện vấn đề úng nước trong đất trồng chậu, cung cấp không khí cho đất, giúp bộ rễ hô hấp và phát triển tốt hơn.
Tại sao tưới quá nhiều nước lan chết? Cách chữa
Thân cây chứa 90% là nước, tưới nhiều nước sẽ khiến cây bị úng. Biểu hiện đầu tiên là rễ bị thâm đen. Khác với những cây trồng khác, rễ lan có khả năng tự quang hợp cung cấp dinh dưỡng cho cây. Nước nhiều sẽ làm cho quá trình trao đổi chất ở rễ bị ngừng. Bên cạnh đó, nước nhiều cũng làm thiếu khí Oxy trong giá thể.
Tưới nhiều nước làm ngưng tiến trình trao đổi, thiếu oxy, ứ đọng carbon dioxide, làm thối rễ, lá vàng héo và cây chết dần.
Vậy nên khi phát hiện câu bị ứ nước bạn cần ngưng tưới, để cây riêng một chỗ, xới giá thể để nước mau thoát và thêm thoáng khí cho cây. Nếu được nên cắt rễ thối, thay chậu đất trồng mới.
Nếu thấy lá vàng, héo, tưởng nhầm cây bị thiếu nước mà tưới sẽ khiến cây mau chết hơn vì thế cần chú ý kiểm tra kỹ để lan phát triển được tốt hơn.
Các sai lầm khi tưới nước cho lan
- Tưới nước quá thường xuyên sẽ làm cho giá thể luôn ẩm ướt, làm tăng khả năng nhiễm nấm bệnh
- Tưới vào ban đêm. Cũng giống như các cây trồng khác, tưới vào ban đêm, nước sẽ đọng trên bề mặt lá cộng với ban đêm có nhiệt độ thấp, độ ẩm cao chính là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Tưới theo cảm quan, không nhìn nhận, đánh giá các biểu hiện của cây
Trên đây là những chia sẻ của Namix về cách tưới nước cho lan. Với những thông tin trên, hy vọng sẽ giúp bạn chăm sóc hoa lan tốt hơn.
Khách hàng mua lẻ, tư vấn kỹ thuật: Nhắn tin Fanpage Namix
Làm Đại lý, mua số lượng lớn: 0902612348 / 0938492348 hoặc Nhắn tin Zalo